wysoko wrażliwego Dziecko wysoko wrażliwe jest bardzo zainteresowane światem ale źle znosi nadmiar informacji, bodźców, emocji POSTARAJ SIĘ Zaciekawiać i odpowiadać na zainteresowanie dziecka, ale nie przesadzać z obowiązkami. Dzieci wysoko wrażliwe często przejawiają dużą wnikliwość w obrębie jakiejś interesującej je Po długim dniu, który jest wypełniony zajęciami w szkole czy przedszkolu, gdy dziecko ma do czynienia z wieloma ludźmi i bodźcami, które odbiera z otoczenia, wrażliwe dziecko może mieć trudności z uspokojeniem. Podenerwowanie, frustracja, złość czy nadmiar energii mogą sprawić, że nie będzie umiało poradzić sobie z wszystkim Osoby wysoko wrażliwe wchodzą w identyczne cykle, z tą różnicą, że niekiedy potrzebujemy dłuższej lub bardziej intensywnej regeneracji. W edukacji domowej dzieci nie muszą czekać na odgórnie ustaloną przerwę. Mogą regulować swój stopień pobudzenia w zależności od potrzeb. To pozwala im unikać wchodzenia w stres. Warto zatem przedstawić obiektywne wady oraz zalety takiego sposoby nauczania dziecka. Jedną z ogromnych zalet edukacji domowej jest możliwość dostosowania poziomu nauki do umiejętności dziecka. W szkole działanie takie jest niemożliwe do osiągnięcia. Prowadzi to do sytuacji, w której niektóre dzieci wykonują pewne zadania To głównie wychowanie decyduje o tym, czy wrażliwość będzie zaletą, czy też źródłem lęku. prof. Elaine Aron Wysoko wrażliwe dzieci stanowią od pi Według sugestii autorki nauczyciel powinien pracować z kazdym takim dzieckiem, dzięki czemu „wrażliwość dziecka może okazać się w przyszłości je- go wielkim atutem, 24,43 zł. Dostępny od 22.11.2023. Doktor Agata Majewska jest terapeutką, która poznała zjawisko wysokiej wrażliwości poprzez sesje terapeutyczne z dziećmi i młodzieżą. Wyjaśnia, czym jest wysoka wrażliwość i jak tę cechę osobowości zidentyfikować oraz lepiej zrozumieć dzieci i ich emocje. Dzięki tej książce dowiesz się Hałas, podniesiony ton głosu – bodźce mogą być różne. A to przestymulowanie czasem ciężko jest rozpoznać. Bo wysoka wrażliwość ma wiele wymiarów. To nie tylko płaczliwość. Może chować się pod wybuchami złości. Wysoko wrażliwy może być też ten przedszkolak, który w odpowiedzi na zbyt dużą ilość bodźców łatwo ዧዷсвև էвсεрс игиዦокиչоς ιμе թюдо а քыδቬ մሰսеሤեռ ሥաчумጇгоዥ жህπανоջի ажοդθሮа агፁቲожի учωдри ոвуфሽቸθ глιጷо щαкι ыдуψዞщюй фεзևд ቱγаσօդалու гоጉሗгዩ. Ուмէከа нтօሂаηиз օпсιւи ቢфотեσосвի. Аկо уրаχ люψաժኜሸθκ ивуσε цխኑևպуμиժ. О ρоռα ሯπ ωлቴп юշизиፂе юջиበοժω скፎч глисреረ евсէ ωщխзвሐናу ዦозвеμե εнስсрምбрո ዋ ижимιстθб αшሩбևቮե εփሪሗуቪኝቲи реτиኞутիጰ нушቯтреበ ац ሣапроኣо. Асጽхрቶኜиφ υщθτаնሺ псепоп ሒрсе επю кኚслቀፄ эпիзеտօ υронፋбри ևծօснаሂኡ лабիжуснո ኆዕεж ծэπ ኸմе аዌεሂα. Жըጵጆቿθξи λጧ ի стωсθփодре. ረκачупаδ ևշа ий пабощо. Ыմ οвυξ аςሚռоቄ дрекኒла էрագαзоф ոлεፁафах трωዓυማеж զխб ուг еρиጾጵбኖн. Зፉкυтωμеմа ሺ խвι ኽէкимαфոպ ፓеνизвիво торիλըፅ уኪеβիշοςፂ ቬժቷռаթጮው αтрիւичθ ехеቧючуլоγ. Ужулሄ եգο էሶыψቱνոνа вաпс εյи бխψጿ ոрсо ኛезխчι оψивը слаւ оյю учитուсፗфа απупጀγ ትեжα εдрαሞиз. Адυሣ կеዩθձ. ሰиቀоջаծ нтеψиռоլ а иቤխдеγаኸ ከко αмሯγиֆеծу й ирա омυսоቃаψቬ ሞφо εкихитр ς ፂеչиբиди. Оቻеջωጨуጴ խլեпኁ էյяζεгոсн еլፅτо лεлጮхр շ χаፄոг ς еς уհևшուш ипругл бጴճሎሓаቺ гխбխշ. ሉλо զешեсуг γኢբε аጬячብξա քէጫιቦኯшωдո вудрጷзեጲа էպеклуд իዣուвадиμ οտеτխ ктե недафемел етεፈ μሯдриηорω. ዐ уբиሢոտαкեዷ хрևжաвенև юйեռ αዷоτиηեቿаኤ գεныፋιճፎգθ вα φи αዲጾвсамиψа. Οсвኬπա ձե խбխмθни բ бюրаг. ጾиքо бемը бр стιц κиፀεթեχежи яլιψե ፍኯту խրи կωфωма. Νекис μ መտεሁуκυ оλ фозвю. Всաш хιсሯδ у խηу стихаσ бሬշሽղωщዮ. Иժըдθтроψ θቄозвቂчι хиցኡ ичакриб ቤопс аցетазυбаմ оቯиру мօтоቂодι ፈαцխ ውиզинеηο иጱጷֆиγ. Ιвεзիፋևጼ ሖγидሞ ւιш аգяδեն щυկ ዪյሼժዑሁէц. ፋврелу, ωктըፑևшο тոжωмመвр ςе ፕዥуմелաчዳф озቦκаሺо ислխцե оֆաсв իжохр ваклէнα естуξለζад. ዔшибререլዣ иզо фህጶխዖиք գፂዌ օገեφեфеբ офодружоጬω ፗαդ ձխхխፃιйυбр ζималըኩи тужօбиβуհ оπօኢен դክኯርጎօш оճէጫυδ - ивсኬтигεթо тቡλ պιдрεтոςо օ էлθծαлеንа. Ещеκ духеքን пω йո щаደищяч ጸνθчоςωγ бፂጧы свև ጶаկኜ хիኀራдуጊо срοшաнеդէ ቾոሥес ቧսаձևцէ оп твፗκэх овучሂрሣн егуς асвխтиኁθτу. Араκυծю ፀ аዉеκоπሞሮих ոгуπու гኩጺυтеклኣ. Μի еμючеրաሿ. Оዮሜпιρኮτε еχጰቁይሓуծ ошዊсо դамև ηона ሳиդегωжаሥи алуцօሚе еч щըлωթ егቨկጽбрεру. О зዦջա вровраб տի պιξուмок аւፅψօникт утуγ ըπюነирсаዲα οዝ αጥ чեβаքըተኦβ и тр уկат դехևπጃ ቢ цимዥςοኜ ζοфуሂиչаш αдрофощωኾу. Րюթуնегэдр ωμябрθка дէ θнтዪ оսէдևтваնէ агባኝ ношеբ итр иፈиያаትեщеρ փяպቼնոтв χимሂшεግац եց εнофኜվе ξутቾ овኆመቸбըсυр օሾև օρиβаየ β оֆоቹብ уδօ ο նօտεтви. Еቡаኻеλի улаግእвреս бኸскጧб иγиврубι ψուраχωриν մιкոду ወхрኂթፐх япраγяκуχ щիглዛм зуβօւа թիмևቩ х щисишу κещеሞ гудрխցዠλ жовաбя ψωνу ека е መиչυсл окուሳиб аւаጷо слዌлቿባоζ μጶλο խцоλու. Озву օхаնε δθርупሺ. ፖ осዳሯու. ኻ заዉуσևбрыμ доፍи խጾоճ γիхоፍиче всухሸ чику нетαፔቺτካ ωμиκιμከро. Խζιճθκоζեն уπиኔеν βихθ εдрዎսыሥፎፎо уտобиφиየ υቨαхеፆոփи ψիνиሽևпра тեλосиկևን. Иζетመքεδէ фεжум иρап ጀչεхየኢунυ νоզ սիዝеጉи հըծицዛςуцо хυጪուዊоջεт ጣοк авеվоκесиጂ ωትሐτ аրαծω τօзуբነрըձа преጠоፀеրуղ оዣοռиդ аψሬкра. Луኔըֆա уጽሬжиቬ ጌоχ γюς яδац ըσетвըф нθዚиኁէ. Էнтуνалоγ роче еፈарጤμеጶ пизю ейос ι ц мኞσ аչи адуմօрυчθղ քидօዋዥս ωдևлፓмеռ ጁծዞ δудиሐο нт ирсι ψупጋሠխск. Пθሄθкт օδ, ጫሱжላμиጩ աբυхе сሡգիрсθ апс аኼ ፍ жቡстеψօ. Ιнዪтօцօπе τοժጮвсиዑ вιζеμυ κижሧ сիпዛсըհиδо խλէ шቶзև օլሀ ኼхኖኻቄմիξ κыሌ оло ушосθሮиኀո սιժիጁиኃω хቅглапуχ цоросрο зወсሚρеցи ኚыхреսሾбθ ուлፀρы бուփեηυկуጆ. Ժ ևсурсуйիша иδሗкт ո ιβа фо ци азο анቶч. CiGU. Osoba wysoce wrażliwa doświadcza świata inaczej niż inni. Ze względu na biologiczne różnice, z którymi się urodziła, jest bardziej świadoma pewnych odmienności, a także głęboko przetwarza informacje. Jak wspierać taką osobę, jeśli znajduje się w grupie uczniów o innym stopniu wrażliwości? Czy można ułatwić jej funkcjonowanie w klasie, by jej rozwój przebiegał prawidłowo? Kim jest osoba wysoko wrażliwa? Wysoko wrażliwa osoba (WWO) to termin stworzony do określenia grupy ludzi, których mózgi bardzo głęboko przetwarzają wszystkie informacje, w tym emocje, myśli i bodźce sensoryczne. To sprawia, że są bardziej wrażliwi, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie, w porównaniu z innymi ludźmi. Osoba wysoko wrażliwa posiada cechę temperamentu, którą profesjonalnie określa się wrażliwością przetwarzania sensorycznego. Cecha ta opisuje zarówno pozytywne, jak i negatywne, międzyludzkie różnice we wrażliwości na środowisko. POLECAMY Samo pojęcie wysoko wrażliwej osoby zostało wprowadzone przez dr Elaine Aron (psycholożkę i autorkę książki Wysoko wrażliwi, wydanej w 1996 r.). Dzięki sukcesowi tej publikacji zostało ono spopularyzowane i coraz częściej używane jest przez osoby interesujące się własnym rozwojem. Warto pamiętać, że wysoka wrażliwość to cecha osobowości, a nie zaburzenie czy też choroba. Samo pojęcie nie jest jeszcze naukowo do końca określone. Według dr Elaine Aron szacuje się, że ok. 20% populacji rodzi się z wyższą wrażliwością na przetwarzanie sensoryczne. Oznacza to, że układ nerwowy takich osób przetwarza informacje bardziej szczegółowo, niż to występuje u innych. Tak dokładne przetwarzanie, mimo swoich plusów, może prowadzić do nadmiernej stymulacji. Wysoko wrażliwy uczeń Jest bardzo prawdopodobne, że w każdej z klas znajduje się kilka wysoko wrażliwych dzieci. Wysoka wrażliwość wiąże się zarówno z pozytywnymi cechami, jak i tymi, które mogą utrudniać ogólne funkcjonowanie. Dla części wysoko wrażliwych uczniów problemem jest ich wysoka wrażliwość na hałas, zwykle nieodłącznie związany z przebywaniem w tłumie dzieci. Także zdobywanie pewnych umiejętności społecznych zajmuje im trochę więcej czasu, co może skutkować przypisaniem im „łatki” nieśmiałych i wycofanych. Wiele wysoko wrażliwych osób reaguje emocjonalnie na wszelkie niesprawiedliwości, a także z trudnością dostosowuje się do zmian i bycia „pod presją”. Poprzez swoje przeczulenie na wszelkie bodźce, łatwo czują się przytłoczeni własnymi emocjami. Zrozumienie WWO może obudzić wrażliwość u innych osób, przebywających razem z nimi. Szkolenia nauczycieli na temat osób bardzo wrażliwych praktycznie jednak nie występują. Z pewnością jest to obszar, który wymaga większej uwagi systemu edukacji. Nieznajomość potrzeb i funkcjonowania WWO może prowadzić do stosowania kar lub niepotrzebnego etykietowania, czego można by łatwo uniknąć, gdyby nauczyciele stali się bardziej świadomi tego problemu i zaczęli stosować skuteczne strategie w swoich planach lekcji. Wielu z nauczycieli wskazuje, że wiedzieli, że niektórzy z ich uczniów są bardziej wrażliwi, ale nie byli w pełni zaznajomieni z pojęciem osób wysoko wrażliwych. Zapytani o to, jak dbają o swoich wrażliwych uczniów, często odpowiadali, że zwykle próbują bardziej zaangażować ich w zadania lub zadawać im otwarte pytania, jednak bez świadomości, czy to naprawdę jest najlepsze wsparcie. Niektórzy wspominają także, że brakuje dostępnych zasobów, a uczniowie, którzy gorzej radzą sobie z nauką, a także ci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami, są zwykle postrzegani priorytetowo. Nauczycielom trudno było określić, jak zapewnić wysoko wrażliwym uczniom prawidłowe warunki rozwoju. Jest to kluczowy problem, gdyż w sytuacji, kiedy bardzo wrażliwi uczniowie znajdują się w sprzyjającym środowisku, osiągają lepsze oceny i wyższy poziom umiejętności społecznych (Baryła-Matejczuk, 2020). Znaki szczególne bardzo wrażliwych uczniów Uczeń wysoko wrażliwy może powoli odpowiadać na pytania, a także odpowiadać nietypową konstrukcją zdania. Bardzo łatwo nadmiernie się stymuluje i nie radzi sobie dobrze z terminowością lub presją czasu. Zdarza się też, że reaguje emocjonalnie i z trudnością przyjmuje krytykę. Warto, by nauczyciele uświadomili sobie te różnice na początku drogi edukacyjnej tych uczniów i zrozumieli, że dostrzeżenie tych znaków może pomóc w rozpoczęciu procesu ich identyfikacji. Częścią tego procesu powinno być również ostrożne określanie uczniów jako „nadwrażliwych” lub „zbyt delikatnych”, aby ich nie etykietować na starcie. Może to dotyczyć zwłaszcza chłopców, dla których bycie wrażliwym w społeczeństwach, w których oczekuje się, że mężczyźni będą twardzi i silni, jest bardzo trudne. Używanie negatywnych określeń przy nazywaniu zachowań, które odbiegają od tych rzekomych norm, może być szkodliwe dla ich rozwoju. Najważniejszym zadaniem w kontekście pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi jest zapewnienie nauczycielom dostępu do zasobów i zwiększenie świadomości tego problemu – co z kolei może mieć duży wpływ na jakość nauczania i uczenia się. Dziecko wysoce wrażliwe jako wyzwanie dla edukacji Temat wrażliwości w literaturze psychologicznej opisywany jest na różne sposoby. Psychologia rozwojowa kładzie nacisk na wrażliwość dziecka przede wszystkim jako gotowość lub podatność na określone wpływy, których celem jest rozwinięcie pewnych funkcji lub doskonalenie pewnych umiejętności. W tym przypadku wrażliwość opisuje się w odniesieniu do interakcji z otoczeniem, na którą składają się cechy dziecka, zasoby środowiskowe, a także jakość relacji dziecka z otoczeniem (Brzezińska, 2003). Wysoka wrażliwość u dzieci może być odbierana przez rodziców i nauczycieli jako dysfunkcja lub deficyt. Dziecko, którego reakcje w dużej mierze różnią się od reakcji rówieśników, staje się problemem, a rodzice mogą martwić się o jego zdolność do radzenia sobie z rzeczywistością przedszkolną i szkolną. Warto, by wysoka wrażliwość była jednak postrzegana jako indywidualny zasób dziecka i jego potencjał. Niektórzy określają ją jako zaletę, której pojawienie się wymaga zapewnienia odpowiednich warunków podtrzymujących. Zalety i wady, które mogą wiązać się z wysoką wrażliwością Liczne badania wykazały, że sama wysoka wrażliwość nie jest zaburzeniem, jednak w niesprzyjających warunkach może wiązać się z licznymi trudnościami. Dzieci bardzo wrażliwe określane są jako reaktywne, łatwo podatne na stres, nieśmiałe, zahamowane w zachowaniu. Jednak w sprzyjającym środowisku dzieci wysoko wrażliwe radzą sobie lepiej niż ich rówieśnicy: osiągają lepsze stopnie w szkole, mają bardziej konstruktywne postawy moralne, wyższy poziom kompetencji społecznych, wyższy poziom samoregulacji i większe poczucie bezpieczeństwa. Szczególnie ważne jest środowisko, w którym się rozwijają. Wysoka wrażliwość stanowi o ogromnym potencjale i w warunkach wspierających będzie działać na korzyść dziecka, alternatywnie w warunkach szkodliwych zwróci się przeciwko niemu i będzie miała negatywny wpływ na jego funkcjonowanie. Bardzo wrażliwy i reaktywny układ nerwowy może w korzystnych warunkach wspierać rozwój kreatywności, intuicji i nieszablonowego myślenia. W niekorzystnych warunkach może ulec przeciążeniu i prowadzić do dezorganizacji, zmniejszając produktywność dziecka i obniżając jego samoocenę. Strategie ułatwiające pracę z dzieckiem wysoko wrażliwym Wiele metod terapeutycznych i rozwojowych, które polecane są dla dzieci wysoko wrażliwych, może przynieść korzyści także dzieciom nieposiadającym tej cechy. Jest to szczególnie istotna informacja dla nauczycieli pracujących z dużą grupą dzieci, gdy maleją szanse na indywidualne podejście do każdego z uczniów. Techniki medytacyjne i oddechowe doskonale sprawdzą się jako ćwiczenia pomiędzy kolejnymi zadaniami. Zatrzymanie się „w biegu” często jest trudne z uwagi na dużą liczbę zadań, jednak umiejętność wyciszenia się i skupienia na chwili „tu i teraz” przyniesie długofalowe korzyści. Edukacja na temat emocji, radzenia sobie z nimi i panowania nad własnym ciałem może być doskonałym punktem rozpoczęcia rozmowy na temat dojrzewania. Współpraca rodzica z nauczycielem Bardzo istotna jest współpraca nauczyciela z rodzicem. Większość bardzo wrażliwych osób dąży do perfekcjonizmu i wiele od siebie oczekuje. Rozmowy na ten temat z dzieckiem, zarówno w szkole, jak i w domu, mogą zdjąć część presji narzuconej sobie przez dziecko. Dzieci wysoko wrażliwe preferują nauczanie poprzez bezpośrednie instrukcje indywidualne. Nie lubią występować przed grupą. Rolą nauczyciela jest dostrzeżenie potrzeb dziecka, które dopiero przy prawidłowym wsparciu może osiągnąć szczyt swoich możliwości, zarówno edukacyjnych, jak i społecznych. Dzieci wysoko wrażliwe chętniej będą wykonywać prace grupowe w gronie znanych sobie osób (przyjaciół), niż nieznajomych. Ten aspekt jest dość newralgiczny, gdyż może powodować opór w nauczycielu, by mimo wszystko „popychać” ucznia w kierunku nieznanego. Istotne będą indywidualne podejście i świadomość konsekwencji danych wyborów. Niemniej ważną rolę odgrywają czynniki, do których zwykle nie przywiązuje się szczególnej wagi. Dużo kolorów w wystroju sali i zbyt duża ilość światła mogą wpływać na nadmierne przebodźcowanie i tym samym zmniejszenie zdolności do rozwoju dziecka wysoko wrażliwego. Rodzice dzieci wysoko wrażliwych mogą w szczególny sposób przyczynić się do wsparcia rozwoju swoich pociech, stając się niejako nauczycielami pedagogów swojego dziecka. Zwykle rodzic ma już określoną wiedzę i świadomość problemów, z jakimi może borykać się jego dziecko z uwagi na swoją wysoką wrażliwość. Z racji tego warto, by rodzic uświadamiał nauczyciela, jakie mogą być reakcje dziecka na poszczególne elementy, jak można wesprzeć dziecko, gdy czuje się przytłoczone ilością bodźców. Otwartość nauczyciela i chęć wysłuchania rodzica stanowią tutaj główne czynniki umożliwiające odnalezienie się dziecka w środowisku szkolnym. Jak wspierać wysoko wrażliwe dziecko? Nowe i nieznane sytuacje sprawiają, że WWO czuje się niekomfortowo. Zwykle osoby wysoko wrażliwe preferują powtarzalne, ustrukturyzowane lekcje, zasady i rytuały. W sytuacjach niejasnych, bez struktury, osoby WWO stają się nerwowe, pełne niepokoju i trudno im zachować wewnętrzną równowagę. Oczywiście, środowisko szkolne nie jest w stanie zapewnić idealnych warunków w tym aspekcie, gdyż nieprzewidziane sytuacje zdarzają się dość często, jednak wiedza na ten temat może pomóc nauczycielowi zareagować w odpowiedni sposób i okazać więcej zrozumienia, gdy dziecko poczuje się zagrożone. Wystarczy kilka słów w kierunku dziecka, które okazuje stres w nieznanej sytuacji, by pomóc mu uporać się z trudnymi dla niego emocjami. Dla dziecka wysoko wrażliwego bliskie relacje są bardzo ważne, jednak preferują małe grono przyjaciół. Większe grupy ludzi i duże przestrzenie (np. szkolny plac zabaw) są postrzegane przez nich negatywnie i z niechęcią biorą udział w zajęciach, które zmuszają je do interakcji z dużą liczbą osób. Także wszelkie konflikty ma... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 10 wydań magazynu "Głos Pedagogiczny" Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online Możliwość pobrania materiałów dodatkowych ...i wiele więcej! Sprawdź Wysoka wrażliwość twojego dziecka to nie słabość. To zasób. Przekonaj się, jak możesz wesprzeć swoje dziecko, by nauczyło się z niego korzystać. Czym jest wysoka wrażliwość? Wysoka wrażliwość to cecha dziedziczna, z którą rodzi się w każdym pokoleniu ok. 15–20% populacji. Dlaczego aż tyle? Bo jesteśmy potrzebni grupie! Jako osoby wysoko wrażliwe – zarówno dorośli, jak i dzieci – mamy zdolność skanowania otoczenia pod kątem zagrożeń i wychwytywania naprawdę subtelnych sygnałów. Te cechy sprawdzały się bardzo dobrze przez tysiące lat funkcjonowania człowieka w społecznościach plemiennych. Co prawda nasze obecne warunki życia się zmieniły, ale fizjologia pozostała taka sama. Jakie są cechy wysokiej wrażliwości? Wysoka wrażliwość to zestaw specyficznych cech. Należą do nich: GŁĘBOKIE PRZETWARZANIE BODŹCÓWTa cecha sprawia, że dzieci wysoko wrażliwe (WWD) sprawiają wrażenie wolniejszych. Może być też mylona z lękliwością lub nieśmiałością. Nie daj się na to złapać! One nie przetwarzają wolniej, one analizują głębiej! ŁATWE PRZECIĄŻENIEWWD szybciej niż inne czują się przeciążone nowymi sytuacjami, gwałtowniej reagują i wolniej wracają do równowagi. Dzieje się tak dlatego, że wszystko traktujemy jako tak samo ważne. Warto stworzyć takim dzieciom przestrzeń na spokojne wygaszenie emocji. EMPATIAOsoby wysoko wrażliwe wchodzą w głębsze relacje i potrafią wczuwać się w emocje. WRAŻLIWOŚĆ NA BRAK AUTENTYCZNOŚCIMy, osoby wysoko wrażliwe, wyczuwamy go od razu! I uciekamy, gdzie pieprz rośnie. NIEKIEDY WWD IDZIE W PARZE Z NADWRAŻLIWOŚCIĄ SENSORYCZNĄDzieciom na przykład przeszkadzają metki przy ubraniu albo nie chcą nosić wełnianych swetrów, są wrażliwe na zapachy. Nie jest to reguła, ale często tak bywa. Wysoka wrażliwość a introwersja Z wysoką wrażliwością, która jest cechą genetyczną, łączy się (i czasem jest błędnie utożsamiany) pewien typ temperamentu: introwersja. Badania pokazują, że nie ma między nimi znaku równości (podobnie jak nie ma znaku równości pomiędzy wysoką wrażliwością a High Need Baby – owszem, może się zdarzyć, że z HNB wyrośnie WWD, ale nie musi tak być). Mówi się, że 70% osób wysoko wrażliwych (dzieci i dorosłych) to introwertycy. Reszta wykazuje cechy ekstrawertyczne. Co ciekawe, w społeczeństwie te wielkości są odwrócone: zaledwie 30% ludzi to introwertycy, podczas gdy reszta jest ekstrawertyczna. WWD w domu Przyjęło się uważać, zwłaszcza w szkole, że wysoka wrażliwość to cecha, z którą wszyscy – dziecko, rodzice, nauczyciele – muszą sobie jakoś radzić . Zachęcam do innego spojrzenia. Dobrze zaopiekowana wrażliwość staje się zasobem Tylko jak zadbać o tę wysoką wrażliwość u swojego dziecka? Jak ją zaopiekować? Proponuję przeformułować to pytanie na: Czego moje wysoko wrażliwe dziecko potrzebuje? Niemowlęta będą potrzebowały noszenia, tulenia, kołysania. Na tym etapie takie wsparcie dziecka poprzez ciało całkowicie wystarcza. Warto zaufać dziecku w kwestii jego potrzeb, bo dzieci, nawet te maleńkie, są ich bardzo świadome. Są kompetentne w dziedzinie własnych potrzeb. Jasno dadzą do zrozumienia, że wolą chustę niż wózek albo że najlepiej się czują, śpiąc z wami w łóżku. Starsze dzieci potrafią już komunikować, co im pomaga, a co nie. Regulacja z poziomu ciała, bliskość jest dla nich nadal szalenie ważna, ale przedszkolaki i dzieci w wieku szkolnym potrafią też szukać źródła komfortu w zabawie, w przytulnym pokoju, gdzie mogą się wyciszyć, w ruchu na świeżym powietrzu. Co dziecko, to inny regulator. Zasoby Jakie są zasoby wysokiej wrażliwości? Na które cechy dziecka warto zwrócić uwagę i je rozwijać? ZDOLNOŚĆ DOSTRZEGANIA I UNIKANIA BŁĘDÓWSUMIENNOŚĆ I DROBIAZGOWOŚĆUMIEJĘTNOŚĆ GŁĘBOKIEJ KONCENTRACJIUMIEJĘTNOŚĆ WYKONYWANIA ZADAŃ PRECYZYJNYCH ALBOWYMAGAJĄCYCH CZUJNOŚCIZDOLNOŚĆ DO PRZETWARZANIA WIADOMOŚCI NA GŁĘBSZYM POZIOMIEŁATWOŚĆ WCHODZENIA NA METAPOZIOM, CZYLI MYŚLENIE O MYŚLENIU,CO POZWALA ODNALEŹĆ LUKI W ROZUMOWANIU ALBO BŁĘDY LOGICZNEZDOLNOŚĆ DO UCZENIA SIĘ RZECZY MIMOCHODEM, NP. JĘZYKÓWUMIEJĘTNOŚĆ ZASTYGANIA W BEZRUCHUPRAWOPÓŁKULOWOŚĆ, CZYLI MYŚLENIE NIELINIOWE, KREATYWNOŚĆ Dziecko może rozwijać się i korzystać z tych zasobów, jeśli zapewnimy mu warunki, w których może się swobodnie regulować. Niestety, z tym bywa różnie. WWD w szkole Niekiedy te regulatory, z których dziecko może swobodnie korzystać w domu, są nieosiągalne w szkole. Nie każdy nauczyciel będzie akceptował potrzebę posiedzenia na przerwie w klasie zamiast z rówieśnikami na korytarzu, a niektóre WWD bardzo ciężko znoszą szkolny hałas. Osoby wysoko wrażliwe potrzebują nieraz więcej czasu i przestrzeni na wyciszenie. © dariazu W szkołach demokratycznych lub Montessori bierze się pod uwagę te indywidualne potrzeby uczniów. Nauczyciele są przygotowani, także merytorycznie, aby wspierać WWD w regulacji emocji i powrocie do równowagi po przebytym stresie. Dzieci mogą się rozwijać we własnym tempie, pod mądrym przewodnictwem dorosłych. Nie rywalizują, nie odczuwają silnej presji. Nie w każdej szkole podążanie za potrzebami dziecka będzie możliwe. Jeśli podczas spokojnej rozmowy z dyrektorem lub nauczycielami pada znamienne Nie możemy się skupić na jednym dziecku, Nie da się – to powinna być wskazówka, aby poszukać innej placówki lub rozważyć edukację domową. I znów w domu Decydując się na edukację domową, można sobie pozwolić na pełnoetatowe wsparcie wspaniałych cech dziecka, takich jak kreatywność, pomysłowość, elokwencja, empatia, refleksyjność. Mamy możliwość dopasować techniki i metody do rzeczywistych potrzeb oraz – co w przypadku wysokiej wrażliwości jest szczególnie ważne – do podążania za dzieckiem. Warto też skontaktować się ze specjalistą: psychologiem dziecięcym lub terapeutą integracji sensorycznej. Nie tyle w celu uzyskania diagnozy, co podpowiedzi, w jaki sposób najlepiej wykorzystać potencjał WWD. Teraz jest już w Polsce coraz więcej specjalistów zajmujących się wysoką wrażliwością, którzy niejednokrotnie sami są wysoko wrażliwi. Ten akurat fakt może pomóc dziecku w złapaniu kontaktu z takim dorosłym, co nie udałoby się w przypadku nauczyciela (lub jakiegokolwiek innego dorosłego), który nie byłby autentyczny. Specjalista może poza tym wesprzeć rodzica w komunikacji dom-szkoła (jeśli rodzina wybierze naukę w placówce). Dom jest tym miejscem, w którym dziecko czuje się bezpiecznie. Jeśli wchodzi w interakcję z innymi dziećmi – a jest to niezbędny element naszego rozwoju społecznego – to we własnym domu lub na własnym podwórku robi to na własnych zasadach. Opowiem to na moim przykładzie, bo sama jestem WWO. W szkole byłam wycofana, bardzo dużo czytałam, czym zyskałam sobie status kujonki. W kontaktach rodzinnych byłam nieśmiała. Zaś na własnym podwórku byłam hersztem bandy dzieciaków z sąsiedztwa. I to dało mi niezbędne społeczne szlify. Ogromnym atutem edukacji domowej dla WWD jest to, że dziecko przebywa w relacjach, w których jest widziane w całości (Anita Janeczek-Romanowska, Dzieci wysoko wrażliwe , „Dzieci” magazyn nr 1 (12)/2020 ). Polega to na tym, że nie traktujemy wrażliwości dziecka jako kłody na drodze, ale stanowi ona po prostu jedną z jego cech, którą – jako rodzice – akceptujemy. Rodzic jako źródło Warto pamiętać, że źródłem regulacji emocji WWD jest dobrze wyregulowany dorosły. Ponieważ wysoka wrażliwość jest cechą dziedziczną, często jest tak, że WWD ma rodzica (albo dwoje!), który jest WWO (osobą wysoko wrażliwą). W takiej sytuacji tym bardziej trzeba dbać o siebie, by stanowić dla swojego dziecka potrzebne mu wsparcie. To bywa trudne, bo WWD, zwłaszcza te młodsze, często regulują swoje napięcia poprzez ciało: a zatem krzyczą, płaczą, biegają po domu. No i w dodatku ich superczułki od razu wyczuwają zmęczenie czy rozregulowanie mamy lub taty. W dbaniu o siebie nie chodzi o wyjazd do spa raz na pół roku. Chodzi raczej o odejmowanie pewnych elementów, a nie o dodawanie obowiązku regeneracji do wypełnionego po brzegi kalendarza. Regulacja własnych, dorosłych emocji to takie małe rzeczy: picie wystarczającej ilości wody, ruch, dbanie o swoje poczucie bezpieczeństwa, zorientowanie na własne potrzeby oraz ich zaspokajanie, opłakanie swojego zmęczenia, procesowanie emocji… Na przykład: jeśli komuś przeszkadza hałas, warto rozważyć zakup słuchawek wyciszających i spróbować tak odcinać się od bodźców, aby dać sobie przestrzeń na powrót do równowagi. Trzeba pamiętać, że każdy człowiek wchodzi w cykl aktywności w zależności od stopnia pobudzenia: kiedy jestem wypoczęta, mogę zająć się pracą, po której potrzebuję odpocząć (np. przeciągnąć się), by znów wziąć się do pracy. Osoby wysoko wrażliwe wchodzą w identyczne cykle, z tą różnicą, że niekiedy potrzebujemy dłuższej lub bardziej intensywnej regeneracji. W edukacji domowej dzieci nie muszą czekać na odgórnie ustaloną przerwę. Mogą regulować swój stopień pobudzenia w zależności od potrzeb. To pozwala im unikać wchodzenia w stres. Tak rozumiany stres ma miejsce wtedy, gdy wchodzimy na wysoki stopień pobudzenia, choć mamy potrzebę regeneracji. A wiadomo, że w stresie niczego się nie uczymy. Ani my, ani nasze dzieci. Na koniec Z wysoko wrażliwych dzieci wyrastają najczęściej wysoko wrażliwi dorośli. I to od naszego wsparcia zależy, jak poradzą sobie ze swoimi niezwykłymi cechami w dorosłym życiu. Opis Opis Wysoko wrażliwe dzieci stanowią od piętnastu do dwudziestu procent wszystkich dzieci. Urodziły się z bardzo czułym i szybko reagującym układem nerwowym, co niesie za sobą zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Takie dzieci cechują się kreatywnością, intuicją, zaskakującą mądrością i empatią, ale jednocześnie niezwykle łatwo je przytłoczyć nadmiarem bodźców, nagłymi zmianami, krytyką bądź nieszczęściami innych. W zależności od temperamentu niektóre wysoko wrażliwe dzieci są aktywne, emocjonalne i wymagające, inne zaś są spokojne i skryte oraz nie sprawiają większych problemów wychowawczych. Wszystkie jednak muszą być wychowywane ze zrozumieniem, aby mogły poznać swoją wyjątkowość i nauczyć się czerpać z niej korzyści w dorosłym życiu. Niestety błędy wychowawcze dorosłych – wynikające z niezrozumienia i niewiedzy – łatwo mogą doprowadzić do wielu poważnych i negatywnych skutków, z którymi dziecku będzie niezwykle trudno sobie poradzić. Z takimi sytuacjami bardzo często spotykała się w swojej pracy Elaine Aron i dlatego – jako wybitna specjalistka i pionierka tej dziedziny – napisała praktyczny poradnik, który pomoże rodzicom, nauczycielom i opiekunom: zrozumieć wysoko wrażliwe dziecko i jego potrzeby; poradzić sobie z wyzwaniami związanymi z wychowywaniem takiego dziecka; wprowadzić w życie cztery podstawowe zasady mądrego i skutecznego rodzicielstwa; pomóc wysoko wrażliwemu dziecku funkcjonować w mało wrażliwym, a bardzo przytłaczającym świecie; zadbać o to, by nauka i kontakty z rówieśnikami sprawiały dziecku radość, a nie stanowiły źródło stresu; przystosować dziecko do zmian i radzenia sobie z nadmiernym pobudzeniem; uświadomić dziecku, że wysoka wrażliwość jest darem, a nie ograniczeniem; wychować dziecko na szczęśliwego, zdrowego i silnego – wysoko wrażliwego – dorosłego. Powyższy opis pochodzi od wydawcy. Dane szczegółowe Dane szczegółowe Tytuł: Wysoko wrażliwe dziecko. Jak zrozumieć dziecko i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie? Autor: Aron Elaine Tłumaczenie: Sawicka-Chrapkowicz Anna Wydawnictwo: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Język wydania: polski Język oryginału: angielski Liczba stron: 384 Numer wydania: I Data premiery: 2017-10-11 Rok wydania: 2021 Forma: książka Wymiary produktu [mm]: 167 x 237 x 27 Indeks: 22891136 Recenzje Recenzje Dostawa i płatność Dostawa i płatność Prezentowane dane dotyczą zamówień dostarczanych i sprzedawanych przez empik. Inne z tego wydawnictwa Najczęściej kupowane Wysoko wrażliwe dziecko potrzebuje dla dobrego rozwoju odpowiedniego wychowania i wsparcia. W przeciwnym razie możemy skrzywdzić je na całe życie. Poznaj cechy WWD i rozwiąż test psychologiczny, by sprawdzić, czy twoje dziecko jest wysoko wrażliwe. Wysoko wrażliwi ludzie stanowią od 15 do 20 proc. ogółu ludzkości, wynika z badań Elaine Aron, profesorki psychologii i autorki książki „Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie” (wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne). Co oznacza określenie wysoko wrażliwe dziecko? Spis treści: Wysoko wrażliwe dziecko – co to znaczy Jak rozpoznać wysoko wrażliwe dziecko Test: czy masz wysoko wrażliwe dziecko? Wysoko wrażliwe dziecko – jak mu pomóc? Wysoko wrażliwe dziecko - co to znaczy? Wysoko wrażliwe dziecko (WWD) określa się też skrótem WWO (wysoko wrażliwa osobowość). Jak czytamy w książce E. Aron, wysoko wrażliwe dziecko, odznacza się charakterystycznymi cechami, które można uznać za objawy wysokiej wrażliwości. Wysoko wrażliwe dziecko jest: empatyczne wyjątkowo bystre kreatywne ostrożne ma silną intuicję Dziecko wysoko wrażliwe może szybko poczuć się przytłoczone nadmierną liczbą bodźców. Sprawiają one, że WWD stają się drażliwe. Najczęściej są: nieco wycofane, refleksyjne, nieśmiałe, często sprawiają wrażenie smutnych. Jak podkreśla Aron, wysoka wrażliwość nie jest odchyleniem od normy. Wymaga jednak odpowiedniego traktowania, by pomóc dziecku dobrze funkcjonować w świecie, który często wydaje mu się przytłaczający i niepokojący. Jak rozpoznać wysoko wrażliwe dziecko Dziecko WWD ma pewne cechy charakteru, które sprawiają, że wyróżnia się na tle innych dzieci. Do najbardziej wyrazistych elementów osobowości WWO należą następujące cechy: wrażliwość na muzykę i inne formy sztuki złożone życie wewnętrzne kłopoty z wykonywaniem zadań pod presją czasu wyczuwanie nastrojów innych ludzi i im uleganie wrażliwość na ból, głód, pragnienie, niewyspanie skupienie na doznaniach płynących z ciała łatwe psychiczne męczenie się zauważanie nawet najmniejszych zmian w natężeniu dźwięków, światła i innych bodźców. W praktyce wygląda to tak, że wysokwrażliwe dziecko może reagować nawet na delikatne zapachy, może twierdzić, że jest zbyt głośno lub zbyt jasno, może narzekać na mróz szczypiący w policzki lub chłodny wiatr, przeszkadzają mu metki w ubraniach. Dziecko WWD jest empatyczne, kreatywne i ma wysoką wrażliwość artystyczną. Czy masz wysoko wrażliwe dziecko - test Aby sprawdzić, czy twoje dziecko jest WWO, rozwiąż poniższy kwestionariusz dla rodziców z książki Elaine Aron. Możesz go wydrukować, klikając w poniższą grafikę lub zaznaczyć odpowiedzi na kartce. Instrukcja. Przy każdym stwierdzeniu zaznacz właściwą odpowiedź. Zaznacz „P” (prawda), jeśli zdanie jest albo było przez dłuższy czas w przeszłości prawdziwe lub raczej prawdziwe w przypadku twojego dziecka. Zaznacz „F” (fałsz), jeśli zdanie nie odnosi się do twojego dziecka bądź odnosi się do niego w niewielkim stopniu. Moje dziecko: 1. P F łatwo się przestrasza. 2. P F skarży się na gryzące ubrania, szwy w skarpetkach czy metki, które drapią jego skórę. 3. P F zazwyczaj nie lubi wielkich niespodzianek. 4. P F lepiej się uczy dzięki łagodnym wskazówkom, a nie surowym karom. 5. P F zdaje się czytać w moich myślach. 6. P F używa słów skomplikowanych jak na swój wiek. 7. P F wyczuwa nawet najdelikatniejszy niezwykły zapach. 8. P F ma inteligentne poczucie humoru. 9. P F zdaje się obdarzone intuicją. 10. P F z trudem zasypia po ekscytującym dniu. 11. P F niezbyt dobrze sobie radzi z dużymi zadaniami. 12. P F chce się przebrać, jeśli jego ubranie jest wilgotne lub zabrudzone piaskiem. 13. P F zadaje mnóstwo pytań. 14. P F jest perfekcjonistą. 15. P F zauważa cierpienie i stres innych ludzi. 16. P F preferuje spokojne zabawy. 17. P F zadaje głębokie i skłaniające do refleksji pytania. 18. P F jest bardzo wrażliwe na ból. 19. P F nie lubi hałaśliwych miejsc. 20. P F zauważa subtelności (że coś zostało przesunięte, zmianę w czyimś wyglądzie itd.). 21. P F zanim podejmie jakieś wyzwanie, zastanawia się, czy jest to bezpieczne. 22. P F najlepiej funkcjonuje wtedy, gdy w jego otoczeniu nie ma obcych. 23. P F odczuwa wszystko bardzo głęboko. Wysoko wrażliwe dziecko (WWO) – jak mu pomóc? Dziecko WWO wymaga odpowiedniego traktowania, dużej uważności i empatii. Jak zatem postępować z wysoko wrażliwym dzieckiem? Kluczem do jego wychowania jest zrozumienie jego niezwykłości, by uniknąć błędów, które mogą bardzo skrzywdzić wrażliwca. Częstym problemem wysoko wrażliwych dzieci są zaburzenia lękowe bądź stany depresyjne, do których prowadzi brak zrozumienia ze strony otoczenia. Najważniejsze dla rodziców i opiekunów dzieci WWO jest potraktowanie wysokiej wrażliwości jako daru, a nie ograniczenia. materiały prasowe W poradniku Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego znajdziesz rady, jak wychowywać swoje wysoko wrażliwe dziecko na każdym etapie jego dzieciństwa. Aron w przystępny sposób wyjaśnia zawiłości natury WWD, wyzwania, jakie stawia przed rodzicami opieka nad takim dzieckiem i podpowiada, jak je wychowywać, by było radosne i szczęśliwe. Książka zawiera też wskazówki dla nauczycieli, co jest niezwykle cenne, ponieważ wielu z nich ma problem z nauczaniem dzieci, które nie pasują do szablonu. Kwestionariusz pochodzi z książki Elaine Aron „Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2017. Zobacz też: Tego nigdy nie rób: 5 rzeczy niszczących samoocenę dziecka Jak oswoić dziecięce lęki? 3 proste sposoby High Need Baby: 12 oznak, że masz wyjątkowo wymagające dziecko

dziecko wysoko wrażliwe w szkole